Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΕΛΚΕΚΑ, η συγκεκριμένη χημική ουσία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, εγκεφαλικές παθήσεις, διαβήτη, καρδιακές παθήσεις μέχρι και στειρότητα. Ευάλωτες ομάδες είναι μωρά, παιδιά και έγκυες γυναίκες.
«Η διφαινόλη Α είναι μία χημική ένωση που χρησιμοποιείται στην παραγωγή των πολυκαρβονικών πλαστικών (PC polycarbonates) και των εποξυ-ρητινών (epoxyresins)», δηλώνει ο Νίκος Κατσαρός, επιστημονικός συνεργάτης του ΕΚΕΦΕ ‘’Δημόκριτος’’.
«Από τις πολυκαρβονικές ενώσεις παράγεται το ελαφρύ, σκληρό και χρωματιστό πλαστικό που χρησιμοποιείται σε πιάτα, ποτήρια, μπουκάλια, μαχαιροπήρουνα, cd, dvd, ηλεκτρονικό εξοπλισμό (π.χ. ξυπνητήρια, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ραδιόφωνα), αθλητικό εξοπλισμό (π.χ. παπούτσια, ακόντια, προστατευτικά κράνη), εξοπλισμό αυτοκινήτων (π.χ. φώτα, προφυλακτήρες), ιατρικές συσκευές και οδοντιατρικά σφραγίσματα.
Στο παρελθόν σειρά ερευνών έχει ενοχοποιήσει τη δισφαινόλη Α για ασθένειες, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης, ακόμη και η παχυσαρκία».
Η δισφαινόλη Α μπήκε στο μικροσκόπιο των επιστημόνων πριν από μία πενταετία όταν αμερικανική έρευνα, που έγινε σε δείγμα περίπου 2.000 ατόμων, εντόπισε ίχνη της συγκεκριμένης ουσίας στα ούρα περίπου του 75% των συμμετεχόντων. Όσοι είχαν τα υψηλότερα επίπεδα δισφαινόλης Α στα ούρα τους είχαν και υπερδιπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν από καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη συγκρινόμενοι με όσους είχαν χαμηλότερα επίπεδα της ουσίας.
Επίσης οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα υψηλότερα επίπεδα αυτής της χημικής ένωσης συσχετίζονταν με μη φυσιολογικές τιμές των ηπατικών ενζύμων.
Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας μία βρετανική επιδημιολογική έρευνα που συσχετίζει την δισφαινόλη Α και την «μετανάστευσή» της από τα πλαστικά μπουκάλια και τις κονσέρβες στο περιεχόμενό
τους (τρόφιμα) με καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε δημοσιευθεί άλλη μελέτη ότι η ίδια ουσία μεταναστεύει στο ζεστό γάλα από πλαστικά μπιμπερό της κατηγορίας των πολυκαρβονικών.
Ο διευθυντής του Ιατρικού Ερευνητικού Συμβουλίου για τις ανθρώπινες Αναπαραγωγικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Dr Richard Sharp, διαπίστωσε ότι χημικές ουσίες, όπως η δισφαινόλη Α, μπορούν να προκαλέσουν αρκετά σοβαρά προβλήματα κατά την ανάπτυξη του εμβρύου. «Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για τα χημικά που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα, όμως μέσω των καθημερινών τους επιλογών οι μητέρες μπορούν να ελέγξουν σε τί εκθέτουν τα μωρά τους», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Dr Sharp.
«Η δισφαινόλη Α δεν είναι βιοσυσσωρεύσιμη, δηλαδή δεν μένει στον οργανισμό. Αποβάλλεται με τα ούρα εντός 24ώρου. Ωστόσο ανήκει σε μια κατηγορία χημικών ενώσεων που αποκαλούνται ‘’ενδοκρινικοί διαταράκτες’’ (όπως και οι φθαλικές ενώσεις, που έχουν απαγορευθεί στις πλαστικές πιπίλες, στα πλαστικά παιδικά παιχνίδια και στις εύκαμπτες πλαστικές μεμβράνες συσκευασίας τροφίμων). Αυτό σημαίνει ότι ‘’μιμείται’’ την λειτουργία των ορμονών και συγκεκριμένα των οιστρογόνων, διαταράσσοντας την ενδοκρινική ισορροπία του οργανισμού».
Έρευνες σε πειραματόζωα έχουν συσχετίσει την δισφαινόλη Α εκτός της ηπατικής λειτουργίας και του διαβήτη και με προβλήματα στην πρόωρη έναρξη της εφηβείας, αποβολές, μεταβολές στο ανοσοποιητικό σύστημα, καρκίνο του μαστού και του προστάτη, ακόμη και με την παχυσαρκία. Τα αποτελέσματα όλων αυτών των ερευνών, που προέρχονται από μελέτες σε πειραματόζωα, χαρακτηρίζονται από τους επιστήμονες πρόωρα και χρειάζονται περαιτέρω έρευνες προς επιβεβαίωση.
Διεθνώς οι επίσημοι οργανισμοί τροφίμων έχουν ορίσει όρια ασφαλείας για τις τοξικές χημικές ουσίες που «ανέχεται» ο ανθρώπινος οργανισμός. Ωστόσο τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα όρια σε αρκετές περιπτώσεις ενδέχεται να είναι κατά πολύ υψηλότερα από αυτά που προκαλούν προβλήματα υγείας.
Τα όρια ασφαλείας των χημικών ενώσεων τίθενται με βάση τοξικολογικά πειράματα σε πειραματόζωα που εκτίθενται σε υψηλές δόσεις της εκάστοτε χημικής ουσίας. Στην συνέχεια συνάγεται ποια είναι η πιθανή επίδραση της έκθεσης σε μικρές δόσεις για τον άνθρωπο. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτός ο τρόπος καθορισμού των ορίων ασφαλείας δεν είναι επαρκής όσον αφορά τους ‘’ενδοκρινικούς διαταράκτες’’, όπως η δισφαινόλη Α και οι φθαλικές ενώσεις, δεδομένου ότι οι ουσίες αυτές διαταράσσουν την ενδοκρινική ισορροπία ακόμα και σε μικρές δόσεις.
«Στις κονσέρβες οι ‘’μεταναστεύσεις’’ διφαινόλης Α βάσει των σχετικών επισήμων ελέγχων είναι αμελητέες», σημειώνει ο κ. Κατσαρός. «Στα τάπερ και τα πλαστικά πιάτα η ‘’μετανάστευση’’ διφαινόλης Α σε θερμοκρασία δωματίου είναι αμελητέα. Αυξάνεται όμως, αν βάλουμε μέσα ζεστά τρόφιμα.
Στα μπιμπερό οι επίσημοι φορείς όπως ο FDA, η EFSA αλλά και το Ελληνικό Γενικό Χημείο του Κράτους αναφέρουν ότι από τα πλαστικά μπιμπερό η ‘’μετανάστευση’’ δισφαινόλης Α είναι ελάχιστη. Από την άλλη πλευρά όμως, η πρώτη αμερικανοκαναδική ανεξάρτητη έρευνα καταλήγει ότι από ορισμένα πλαστικά μπιμπερό ‘’μεταναστεύει’’ δισφαινόλη Α της τάξεως 5-8 ng/ml στους 80? C (0.0005 – 0.0008 μg/ml).
Η ποσότητα αυτή είναι μεν ελάχιστη αλλά μέσα στο εύρος που έχει φανεί ότι προκαλεί βλάβες σε πειραματόζωα. Έτσι συστήνονται γυάλινα μπουκάλια ή πλαστικά από πολυπροπυλένιο. Επίσης συνιστάται να μην ρίχνουμε καυτό νερό ή ζεστό γάλα στα πλαστικά μπιμπερό και να τα αφήνουμε να κρυώσουν μετά την αποστείρωση πριν βάλουμε γάλα ή άλλο υγρό».
Στην ελληνική αγορά το Γενικό Χημείο του Κράτους έχει βεβαιώσει κατόπιν ελέγχων ότι η «μετανάστευση» δισφαινόλης Α στα τρόφιμα, σε κονσέρβες και μπιμπερό είναι αμελητέα έως ελάχιστη.
«Αν και σποραδικές μελέτες έχουν καταλήξει σε αντικρουόμενα συμπεράσματα όσον αφορά την επικινδυνότητα της δισφαινόλης ο ΕΦΕΤ ως κεντρική αρμόδια αρχή βασίζεται στην αξιολόγηση επικινδυνότητας που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια τωνΤροφίμων», τονίζει ο Αντώνης Ζαμπέλας, πρόεδρος του ΕΦΕΤ. «Εφόσον αυτή μεταβληθεί ο ΕΦΕΤ θα ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα».
Posts
0 comments:
Post a Comment