ΑΣΠΑΡΤΑΜΗ: H γλυκιά δολοφόνος

Οι μέχρι σήμερα "ενώσεις του μήνα":  2006: Απρίλιος: Υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA) / Μάιος: Ασπαρτάμη / Ιούνιος: Φυλλικό οξύ / Ιούλιος: Φθαλικός δι-(2-αιθυλoεξυλo) εστέρας (DEHP) / Αύγουστος: Δεκαμεθυλοκυκλοπεντασιλοξάνιο / Σεπτέμβριος: Γενιπίνη / Οκτώβριος: Ιματινίβη (Glivec) / Νοέμβριος: Καψαϊκίνη / Δεκέμβριος: DDT / 2007: Ιανουάριος: Ρεσβερατρόλη / Φεβρουάριος: Ισιλίνη / Μάρτιος: Ελαιοευρωπεΐνη / Απρίλιος: Δενατόνιο (Bitrex) / Μάιος: ω-3 & ω-6 λιπαρά οξέα / Ιούνιος: Οκτανιτροκυβάνιο / Ιούλιος: cis-Διαμμινοδιχλωρολευκόχρυσος (Cisplatin) / Αύγουστος: Αβοβενζόνη / Σεπτέμβριος: Εξαφθοριούχο θείο / Οκτώβριος: Αφλατοξίνες / Νοέμβριος: Εξασθενές χρώμιο / Δεκέμβριος: Τετραβρωμοδισφαινόλη-Α (TBBPA) / 2008: Ιανουάριος: Υπεροξείδιο του υδρογόνου / Φεβρουάριος: Ενώσεις τριβουτυλοκασσιτέρου / Μάρτιος: Τετραϋδροκανναβινόλη / Απρίλιος: Υπερχλωρικό οξύ και άλατά του / Μάιος: Τρενβολόνη (Τριενολόνη) / Ιούνιος: Εξαφθοριούχο ουράνιο / Ιούλιος: Μεθάνιο / Αύγουστος: Βαρύ ύδωρ / Σεπτέμβριος: Θαλιδομίδη / Οκτώβριος: Στεβιόλη και γλυκοζίτες της / Νοέμβριος: Μελαμίνη / Δεκέμβριος: Ισοκυανικό μεθύλιο (MIC) / 2009: Ιανουάριος: Μεθαδόνη / Φεβρουάριος: Υδραζωτικό οξύ και άλατά του / Μάρτιος: Αιθυλενοδιαμινοτετραοξικό οξύ (EDTA) / Απρίλιος: Καφεΐνη / Μάιος: Νικοτίνη / Ιούνιος: Ινσουλίνη / Ιούλιος: 'Οζον / Αύγουστος: Ακρυλαμίδιο / Σεπτέμβριος: Οσελταμιβίρη (Tamiflu) / Οκτώβριος: Παράγοντας Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων (PAF) / Νοέμβριος: Ακετυλοσαλικυλικό οξύ (Ασπιρίνη) / Δεκέμβριος: Τριφθοριούχο χλώριο / 2010: Ιανουάριος: Διμεθυλοϋδράργυρος / Φεβρουάριος: Ουρικό οξύ / Μάρτιος: Βενζόλιο  / Απρίλιος: Κινίνη  / Μάιος: Αδρεναλίνη (Επινεφρίνη) / Ιούνιος: Διοξίνη (TCDD)  / Ιούλιος: Πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC)  / Αύγουστος: Φερροκένιο  / Σεπτέμβριος: Ταξόλη (Πακλιταξέλη) / Οκτώβριος: Μαγικό οξύ  / Νοέμβριος: Μεθανόλη / Δεκέμβριος: Διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος (LSD) / 2011: Ιανουάριος: Χλωροφόρμιο / Φεβρουάριος: Διμεθυλοσουλφοξείδιο (DMSO)  / Μάρτιος - Απρίλιος: Σύντομη Ιστορία της Χημείας (αφιέρωμα για το έτος Χημείας 2011) / Μάϊος: Διφθοριούχο ξένο / Ιούνιος: Αιθυλένιο / Ιούλιος: α-Τοκοφερόλη / Αύγουστος: Τρυγικό οξύ / Σεπτέμβριος-Οκτώβριος: Οξικό οξύ / Νοέμβριος: Αμμωνία / Δεκέμβριος: Χλωριούχο νάτριο / 2012: Ιανουάριος: Γλυκόζη

Φυσικoχημικές ιδιότητες: Εμφάνιση: Λευκή σκόνη  Σχετική μοριακή μάζα: 294,30 Σημείο τήξης: 246-247οC [α]D22 (σε 1 M HCl): -2,3o Διαλυτότητα στο νερό (στους 25οC): Μέγιστη (pH 2,2) : 20 mg/mL Ελάχιστη (pH 5,2): 13,5 mg/mL  Πηγή: Βιβλιογραφία, αναφ. 1
	Ασπαρτάμη (aspartame, N-L-a-aspartyl-L-phenylalanine 1-methyl ester)

Δομή
Η ασπαρτάμη από χημική άποψη είναι ένα διπεπτίδιο αποτελούμενο από τα αμινοξέα L-ασπαρτικό οξύ και L-φαινυλαλανίνη της οποίας το καρβοξύλιο είναι εστεροποιημένο με μεθανόλη:

HOOCCH2CH(NH2)COOH (ασπαρτικό οξύ)

C6H5CH2CH(NH2)COOH   (φαινυλαλανίνη)

HOOCCH2CH(NH2)CO-ΝΗCH(-CH2C6H5)COOCH3 (ασπαρτάμη)

Iδιότητες-εφαρμογές 

Η ασπαρτάμη είναι μία συνθετική, μη θρεπτική, γλυκαντική ουσία (sweetener), που κυκλοφορεί με διάφορα εμπορικά ονόματα (NutraSweet, Canderel, Equal, Sanecta, Tri-Sweet) και χρησιμοποιείται ευρύτατα ως υποκατάστατο της ζάχαρης σε αναψυκτικά, τρόφιμα και γλυκά. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται η χρήση ζάχαρης και επομένως οι προσλαμβανόμενες θερμίδες. Ως πεπτίδιο, η ασπαρτάμη παρέχει περίπου 4 kcal/g, αλλά η θερμιδική της συνεισφορά μπορεί να θεωρηθεί μηδαμινή δεδομένης της μικρής απαιτούμενης ποσότητάς της για την επίτευξη του ίδιου γλυκαντικού αποτελέσματος με τη ζάχαρη.  

Η ασπαρτάμη παρασκευάσθηκε από την εταιρία Monsanto και άρχισε να καταναλώνεται το 1981 (NutraSweet, E951).Υπολογίζεται ότι μόνο στην Ευρώπη καταναλώνονται 2000 τόννοι ασπαρτάμης ετησίως (κατά μέσο όρο: 5 g/άτομο ετησίως).  

ΠΗΓΗ