"Ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης" ΑΠΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΕ ΜΝΗΜΟΝΙΟ*

Νικολάου Π. Σοϊλεντάκη, Δρος Νομικής
Προέδρου Εφετών Δ.Δ.

1. Κατά την Επανάσταση. Κατά τη διάρκεια της Εθνικής Παλιγγενεσίας, η Ελλάδα δανειοδοτήθηκε το 1824 με 800.000 λίρες στερλίνες, εξοφλητέες σε 36 χρόνια. Το χρεολύσιο ήταν 8.000 λ. δηλ. 1% και ο τόκος 5% επί της ονομαστικής αξίας. Ως εγγύηση για την πληρωμή των τόκων δόθηκαν όλα τα δημόσια έσοδα και για το κεφάλαιο υποθηκεύθηκαν όλα τα εθνικά κτήματα.



 Όμως το καθαρό ποσό που εκταμιεύθηκε ήταν 454.000 λίρες και αυτό μόνο θεωρητικά, διότι το ποσό που εισέρευσε ανήλθε μόνο σε 298.700 λίρες. Το 1825 δανειοδοτηθήκαμε με 2.000.000 λίρες, αλλά το πραγματικό ποσό που εκκαθαρίστηκε ανήλθε σε 816.000 λίρες στερλίνες και από αυτό τελικά ελάβαμε μόνο 232.558 λίρες. Και τούτο, διότι ο χορηγήσας το δάνειο ήταν και ο διαχειριστής του. Η δε εκ μέρους του διαχείριση έλαβε διαστάσεις κραυγαλέου σκανδάλου, ακόμη και από τις στήλες του αγγλικού τύπου.

Ένα μεγάλο μέρος του δανείου εκ των 816.000 λ. χρησιμοποιήθηκε στο χρηματιστήριο του Λονδίνου για την έκδοση, εξυπηρέτηση και την απόσβεσή του (496.220 λ.). Ένα άλλο κονδύλιο (392.000 λ.) απορροφήθηκε σε στρατιωτικές δαπάνες εκτός της Ελλάδος (αμοιβή του «σωτήρος» ναυάρχου Κόχραν, παραγγελία όπλων, ατμοκινήτων πλοίων στην Αγγλία, φρεγατών στις ΗΠΑ, στο ίδιο ναυπηγείο όπου πελάτης ήταν ο θύσας και απολύσας στην Πελοπόννησο Ιμπραήμ). Τα δάνεια αν και συνήφθησαν για την επίτευξη της ανεξαρτησίας μας, ενεργοποίησαν την εμφύλια διαμάχη, από την οποία ωφελήθηκε η αγγλική πολιτική, εξασφαλίζοντας όχι μόνο την επιρροή της στον ελλαδικό χώρο, αλλά και την εξάρτηση της Χώρας μας, από την πονηρά γηραιά Αλβιώνα.

Όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέλαβε το βαρύτατο έργο να θεμελιώσει κράτος, βρήκε την Ελλάδα ρημαγμένη, καταχρεωμένη και υποθηκευμένη. Σε συνομιλία με τον αυριανό του δολοφόνο Γ. Μαυρομιχάλη, που τον επισκέφθηκε «ευμορφοστολισμένος, βουτιμένος στο μάλαμα», του είπε μεταξύ άλλων: «….Με προσκαλέσατε να θεμελιώσω κυβέρνησιν και κυβέρνησις καθώς πρέπει, ζει, ευτυχεί τους ζωντανούς, ανασταίνει τους αποθαμένους, διότι διορθώνει την ζημίαν του θανάτου και της αδικίας. Δε ζει ο άνθρωπος, ζει το έργον του, καρποφορεί αν ο διοικητής είναι δίκαιος, αν το κράτος έχει συνείδησιν, ευσπλαγχνίαν, μέτρα σοφίας… Που το θησαυροφυλάκιον του Έθνους; Ακούω, επουλήσατε και την δεκατιάν του φετεινού έτους, πριν ακόμα σπαρθεί το γέννημα. Ο τόπος είναι χέρσος, σπάνιοι οι κάτοικοι, σκόρπιοι εις τα βουνά και εις τα σπήλαια. 

Το Δημόσιον είναι πλακωμένον από δύο εκατομμύρια λίρες στερλίνες χρέος, άλλα τόσα ζητείτε οι στρατιωτικοί, η γη είναι υποθηκευμένη εις τους ’γγλους δανειστάς, ανάγκη να την ελευθερώσωμεν…. Δια πολυετίαν ακόμη η ζώνη του Προδρόμου πρέπει να είναι ο στολισμός μας όχι χρυσούφαντος χλαμύδα….. Να δέσωμεν την κοινωνίαν μας με νόμους συμφώνους με το έθνος μας. Ούτε οπίσω, ούτε εμπρός του καιρού μας. Μέτρο και άστρο εις δεινά ελληνικά, θεραπεία ελληνική… Η νίκη θα είναι δική μας αν βασιλεύη εις την καρδίαν Θεός ζηλότυπος μόνον αίσθημα ελληνικόν….ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης».

Οι εγχώριοι πόροι, η επιβολή αυστηρών οικονομιών, περισυλλογής και λογιστικής τάξεως και λιτότητος δεν επαρκούσαν. Ας σημειωθεί, ότι για τους δημοσίους υπαλλήλους, ο αριθμός των οποίων είχε περιορισθεί στους «μάλιστα αναγκαιοτάτους», έθεσε την αρχή, λόγω της «χρηματικής δυσπορίας», πας υπηρετών το Δημόσιο δικαιούται αντιμισθία ισάξια των προσφερομένων υπηρεσιών και απηύθυνε έκκληση όσοι μπορούν να παραιτηθούν προσωρινώς η και οριστικώς του μισθού εν μέρει η εν όλω και να επιδείξουν εργατικότητα υπέρ το κανονικόν, μέχρις ότου δυνηθεί η πατρίδα να διέλθει τις δεινές στιγμές. 

Ο Κυβερνήτης για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος, αφ’ ενός επέτυχε την αποστολή βοηθείας μηνιαίως από τη Ρωσσία 500.000 ρουβλίων και από τη Γαλλία 500.000 φράγκων, αφ’ ετέρου ζήτησε δάνειο 60.000.000 γαλλικών φράγκων, για την «υλικήν επανάρρωσιν», δηλαδή την ανασυγκρότηση της οικονομίας. Το αίτημα για δάνειο το διατύπωσε με υπόμνημά του προς τις Δυνάμεις τον Οκτώβριο 1828. Τη χορήγηση συνεδύαζε με πρόσκληση των ομολογιούχων των δανείων του 1824 και 1825 «εις επιεική συμβιβασμόν. Ούτως η Ελλάς θέλει εκπληρώσει τας υποχρεώσεις της». 

Δηλαδή, θα αποκαθιστούσε την πίστη της Χώρας, πολύτιμη για το οικονομικό μέλλον. Μάλιστα καθόρισε τη διαδικασία του δανείου, δηλαδή, την εγγύηση των Τριών Δυνάμεων, άνευ της οποίας δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Η τριμερής εγ­γύηση διασφάλιζε ότι καμία δύναμη δεν θα είχε την αποκλειστική επιρροή, επίσης απέτρεπε τον κίνδυνο να επιβληθεί μία εξ αυτών επί των άλλων. Η δολοφονία του στις 27 Σεπτ. 1831 ανέκοψε την προσπάθειά του.

ΠΗΓΗ